(Việt Pháp Á Âu) – Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng 30% từ vựng tiếng Anh có nguồn gốc từ tiếng Pháp. Vậy thì, liệu giỏi tiếng Anh có đồng nghĩa với việc giỏi tiếng Pháp hay không? Tiếng Pháp và tiếng Anh có nhiều điểm tương đồng nhưng cũng ẩn chứa những khác biệt khiến người học gặp thử thách. Bài viết này, sẽ phân tích sự khác nhau giữa hai ngôn ngữ và đưa ra kinh nghiệm thực tế để việc học tiếng Pháp trở nên dễ dàng hơn.
Vì sao người biết tiếng Anh quan tâm đến việc học tiếng Pháp?
Nhiều người sau khi thành thạo tiếng Anh thường mong muốn mở rộng thêm ngôn ngữ thứ ba, và tiếng Pháp là lựa chọn phổ biến. Lý do không chỉ nằm ở văn hóa mà còn gắn liền với cơ hội nghề nghiệp và học thuật.
Tiếng Pháp trong học thuật và nghiên cứu
Tiếng Pháp là ngôn ngữ chính thức của nhiều tổ chức quốc tế và được sử dụng rộng rãi trong nghiên cứu khoa học. Thực tế, theo thống kê của OIF (Organisation Internationale de la Francophonie), hơn 1/3 tài liệu học thuật quốc tế được xuất bản bằng tiếng Pháp hoặc song ngữ Anh–Pháp.
Nếu bạn đi du học Canada, việc biết cả tiếng Anh lẫn tiếng Pháp sẽ giúp bạn tiếp cận được nhiều tài liệu gốc hơn, đặc biệt trong ngành xã hội học. Nhiều ngành xã hội học, luật quốc tế, hay nhân văn tại Canada yêu cầu đọc tài liệu gốc bằng tiếng Pháp.
Giả sử bạn muốn nghiên cứu về chính sách nhập cư của Quebec, nếu chỉ biết tiếng Anh, bạn sẽ bỏ lỡ rất nhiều văn bản pháp lý chỉ công bố bằng tiếng Pháp.
Tiếng Pháp trong cơ hội nghề nghiệp quốc tế
Ở nhiều công ty đa quốc gia, nhân sự song ngữ Anh–Pháp thường có lợi thế rõ rệt. Theo báo cáo của Tổ chức Quốc tế Pháp ngữ (2023), hơn 320 triệu người sử dụng tiếng Pháp trên toàn cầu, trải rộng ở châu Âu, châu Phi và Canada. Điều này mở ra cánh cửa làm việc tại các thị trường rộng lớn mà chỉ biết tiếng Anh là chưa đủ.
Văn hóa, nghệ thuật và trải nghiệm cá nhân
Tiếng Pháp còn được gắn liền với văn hóa, thời trang, ẩm thực và nghệ thuật. Người biết thêm tiếng Pháp có thể cảm nhận sâu sắc hơn khi đọc văn học nguyên bản hay khi du lịch tại Paris. Đây cũng là lý do nhiều người học tiếng Pháp như một hành trình trải nghiệm, chứ không chỉ vì nghề nghiệp.
Giỏi tiếng Anh có đồng nghĩa với giỏi tiếng Pháp?
Người biết tiếng Anh khi học tiếng Pháp chắc chắn sẽ có nhiều lợi thế về từ vựng. Tuy nhiên phát âm tiếng Pháp và ngữ pháp đồ sộ cũng là vấn đề khó khăn.
Lợi thế khi học từ vựng
Trên thực tế, nếu bạn là người đã học tiếng Anh thì khi học tiếng Pháp, bạn sẽ nhận thấy rất rõ rằng từ vựng của tiếng Pháp và tiếng Anh rất giống nhau. Hay nói cách khác, học tiếng Anh rồi thì chắc chắn sẽ có nhiều lợi thế khi học từ vựng tiếng Pháp nhờ vào nhìn từ đoán nghĩa.
Đặc biệt là với những từ có đuôi -tion (nation, description, emotion, …), những từ có đuôi -c trong tiếng Anh thường viết là -que trong tiếng Pháp (music, classic, …) hay những từ có đuôi -or trong tiếng Anh thường viết là -eur trong tiếng Pháp (professor, doctor, …).
Việc đoán nghĩa này sẽ giúp cho các bạn đã biết tiếng Anh đọc hiểu tiếng Pháp dễ dàng hơn. Tuy nhiên, đọc hiểu tốt chưa đủ để khẳng định bạn có học tốt tiếng Pháp hay không.
Khó khăn vì cách phát âm khác nhau
Mình nghĩ rằng việc bạn có thể nghe hiểu và nói được tiếng Pháp tốt mới là mục đích chính của chúng ta khi học ngoại ngữ. Trước khi nghe hiểu và nói được tiếng Pháp, phát âm tiếng Pháp đúng, chuẩn chắc chắn là yêu cầu bắt buộc.
Là một người học tiếng Anh lâu năm trước khi học tiếng Pháp, mình cũng mắc phải rất nhiều lỗi và thói quen phát âm sửa mãi không được. Nguyên nhân của trường hợp này là do cách phát âm tiếng Pháp và tiếng Anh thật ra có nhiều khác biệt hơn mình nghĩ.
Nghe có vẻ kỳ cục khi mình nói tiếng Pháp mà cứ đánh trọng âm vào từng từ trong câu và nhấn nhá mạnh ngữ điệu lên xuống. Trường hợp ngược lại có lẽ cũng như vậy khi mình nói tiếng Anh không trọng âm và ngữ điệu ngang phè phè.
Chính vì vậy mà mình đã đi đến một kết luận khi học tiếng Pháp: Hãy tận dụng vốn từ vựng tiếng Anh sẵn có của bản thân mình cho kỹ năng đọc hiểu và đừng nên áp dụng cách phát âm của tiếng Anh để phát âm tiếng Pháp.
Tiếng Pháp và tiếng Anh cái nào khó hơn?
Câu hỏi này thường được đặt ra để định hướng học tập. Thực tế, cả hai ngôn ngữ đều có những ưu điểm và thách thức riêng, nhưng người học thường cảm nhận sự khó khăn khác nhau tùy vào xuất phát điểm.
Nếu tiếng Anh “gây lú” vì cách viết–cách đọc không thống nhất, thì tiếng Pháp lại thử thách ở mức độ chính tả, phát âm mũi và sự đa dạng của động từ.
So sánh ngữ pháp tiếng Pháp – tiếng Anh
Ngữ pháp tiếng Anh thường được đánh giá là đơn giản hơn vì ít biến đổi, trong khi tiếng Pháp có hệ thống chia động từ phong phú hơn. Ví dụ, cùng một động từ “ăn”: tiếng Anh chỉ cần “eat – ate – eaten”, trong khi tiếng Pháp là “manger” với nhiều dạng chia khác nhau tùy ngôi và thì. Điều này có thể gây khó khăn cho người mới bắt đầu.
So sánh phát âm và giọng điệu
Tiếng Anh nổi tiếng với các âm tiết không đồng nhất giữa viết và đọc. Ngược lại, tiếng Pháp có quy tắc phát âm khá ổn định nhưng lại xuất hiện âm mũi khó với người Việt. Nhiều người dù đã đạt IELTS 7.5, nhưng khi học âm mũi “on” trong tiếng Pháp vẫn rất khó khăn và phải mất hơn một tháng để luyện đúng.
Từ vựng chung và từ vựng khó
Một lợi thế lớn là cả tiếng Anh và tiếng Pháp đều có nhiều từ gốc Latin, nên người học sẽ bắt gặp không ít từ quen thuộc: “information – information”, “nation – nation”. Tuy nhiên, sự tương đồng này đôi khi lại gây nhầm lẫn, vì cách dùng trong từng ngữ cảnh có thể khác nhau và cách đọc cũng khác nhau.
Chính tả, ngữ điệu và từ dễ gây nhầm lẫn
Ngoài ngữ pháp và phát âm, chính tả tiếng Pháp cũng là một “cơn ác mộng” với người mới học. Các dấu phụ như é, è, ê không chỉ thay đổi cách đọc mà còn làm đổi nghĩa từ (“côté” = phía, “cote” = điểm số). Trong khi đó, tiếng Anh không có sự phức tạp này.
Ngữ điệu (intonation) cũng là một khác biệt lớn: tiếng Anh nhấn mạnh trọng âm từ vựng (word stress), còn tiếng Pháp lại dồn trọng âm vào cuối cụm. Điều này khiến người Việt thường đọc tiếng Pháp theo kiểu “nảy” giống tiếng Anh, nghe thiếu tự nhiên.
Cuối cùng, cần chú ý “false friends”, đây là những từ giống nhau nhưng nghĩa hoàn toàn khác. Ví dụ: librairie trong tiếng Pháp nghĩa là “hiệu sách”, không phải “library” (thư viện) trong tiếng Anh. Nếu không để ý, bạn dễ rơi vào tình huống dở khóc dở cười, chẳng hạn đi du lịch Paris mà vô tư hỏi “Où est la librairie?” khi bạn thực ra muốn tìm thư viện để học.
Khó khăn khi chuyển từ tiếng Anh sang học tiếng Pháp
Người đã biết tiếng Anh có lợi thế về tư duy ngoại ngữ, nhưng vẫn sẽ đối diện với một số thử thách đặc thù khi bắt đầu học tiếng Pháp.
1. Phát âm và âm mũi
Phát âm là rào cản thường thấy. Các âm mũi như “en, on, an” không tồn tại trong tiếng Anh nên khiến nhiều học viên cảm thấy xa lạ. Nếu không được sửa từ sớm, việc này dễ thành thói quen sai.
2. Giống đực/cái trong danh từ
Tiếng Anh không có giống ngữ pháp, trong khi tiếng Pháp và một số ngôn ngữ Châu Âu khác phân biệt danh từ giống đực và giống cái. Điều này ảnh hưởng đến cách dùng mạo từ và tính từ đi kèm. Người học thường mất thêm thời gian ghi nhớ và luyện tập.
3. Học nhiều dạng chia động từ hơn tiếng Anh
Trong tiếng Anh, động từ thay đổi khá ít, nhưng tiếng Pháp có nhiều nhóm động từ và bất quy tắc. Giả sử bạn học động từ “aller” (đi), ngoài thì hiện tại, bạn sẽ cần nắm thêm thì quá khứ, tương lai, điều kiện, giả định…
Ngoài ra, tiếng Pháp sử dụng nhiều dấu phụ (accent aigu, grave, circonflexe, tréma) ảnh hưởng trực tiếp đến cả nghĩa và cách phát âm. Ví dụ, “a” (có) và “à” (ở) chỉ khác một dấu nhưng hoàn toàn khác nghĩa.
Chính sự phức tạp này tạo áp lực ban đầu nhưng lại rèn luyện được nền tảng ngữ pháp vững chắc nếu kiên trì học ngữ pháp và thành thạo các mẹo chia động từ tiếng Pháp.
Kinh nghiệm giúp học tiếng Pháp dễ dàng hơn cho người đã biết tiếng Anh
Người đã học tiếng Anh có thể tận dụng lợi thế nền tảng để rút ngắn quá trình học tiếng Pháp. Dưới đây là một số kinh nghiệm hữu ích.
Tận dụng vốn từ vựng đồng gốc
Tiếng Anh và tiếng Pháp chia sẻ hàng ngàn từ gốc Latin. Điều này giúp bạn học nhanh hơn nếu biết cách khai thác. Ví dụ:
- important – important (quan trọng)
- nation – nation (quốc gia)
- information – information (thông tin)
Thay vì học từng từ đơn lẻ, hãy lập danh sách từ “song sinh” (cognates) và ghi chú thêm cách phát âm, bởi cách đọc tiếng Pháp thường khác tiếng Anh. Ví dụ, information trong tiếng Pháp đọc là [ɛ̃.fɔʁ.ma.sjɔ̃], có âm mũi “on” đặc trưng.
Không nên áp dụng cách phát âm tiếng Anh để phát âm tiếng Pháp
Như mình đã đề cập, nếu chúng ta áp dụng cách phát âm tiếng Anh để phát âm tiếng Pháp thì chắc chắn sẽ không hay mà thậm chí nghe rất kỳ cục. Theo mình, cách tốt nhất chính là các bạn hãy tạm thời quên cách phát âm của tiếng Anh và học một cách bài bản các quy tắc phát âm của tiếng Pháp.
Đầu tiên, đừng để cách phát âm của tiếng Anh ảnh hưởng đến cách đọc những phụ âm p, b, v, t và c trong tiếng Pháp. Ví dụ, trong tiếng Anh, phụ âm c trong các từ được phát âm rất nhẹ. Tuy nhiên, trong tiếng Pháp, phụ âm c lại được đọc một cách rất dứt khoát, rõ ràng và mạnh mẽ, giống như chữ c trong tiếng Việt. Chữ c trong từ cat (con mèo trong tiếng anh) và chữ c trong cát (đất cát trong tiếng Việt) phát âm khác nhau. Đặc biệt, các bạn học tiếng Anh cũng rất hay nhầm khi phát âm âm -el/-elle (/ɛl/) trong tiếng Pháp thành âm /el/ (gần giống eo) trong tiếng Anh.
Thứ hai, ta cần chú ý đến quy tắc phát âm âm mũi của tiếng Pháp. Đây là những âm đòi hỏi phải sử dụng cơ lưỡi cũng như khẩu hình miệng rất nhiều.
Cuối cùng, không nên đọc theo thói quen khi gặp những từ tiếng Pháp và tiếng Anh có cách viết giống hệt nhau. Đây chắc chắn là vấn đề mà đa số các bạn học tiếng Anh khi mới bắt đầu học tiếng Pháp gặp phải. Khi mới bắt đầu học tiếng Pháp, mình rất hay quên cách phát âm đuôi -er của động từ tiếng Pháp. Thay vì phát âm là [e] (giống âm -ê trong tiếng Việt), theo thói quen mình thường phát âm theo tiếng Anh là /ə/ (trong teacher, mother,…). Đương nhiên, đó là cách phát âm sai và cần phải sửa.
So sánh cấu trúc câu để nhớ nhanh hơn
Cấu trúc câu tiếng Pháp có nhiều điểm tương đồng với tiếng Anh về trật tự từ. Chẳng hạn:
- I like music → J’aime la musique
- She is a student → Elle est étudiante
Khi học, bạn nên đặt song song hai câu tiếng Anh và tiếng Pháp để thấy rõ sự giống – khác. Điều này vừa giúp ghi nhớ nhanh hơn, vừa tránh nhầm lẫn khi chuyển ngữ. Bạn có thể tìm kiếm nhiều mẫu câu tiếng Pháp phong phú tại các tờ báo tiếng Pháp giúp rèn kỹ năng đọc hiểu, cách này vừa miễn phí, vừa đảm bảo cấu trúc câu chỉn chu.
Mẹo luyện phát âm và nghe hiểu
Người đã quen luyện nghe tiếng Anh có lợi thế khi chuyển sang tiếng Pháp, nhưng cần chú ý những điểm đặc trưng:
- Âm mũi: on, en, an → không tồn tại trong tiếng Anh, cần luyện từ sớm để tránh sai lâu dài.
- Nối âm (liaison): Ví dụ les amis đọc thành [lez‿ami], không phải [le ami].
- Ngữ điệu: Tiếng Anh nhấn mạnh vào trọng âm từ, còn tiếng Pháp nhấn vào cuối cụm, nên cách nói sẽ “trôi” đều hơn.
Hãy luyện cùng IPA (bảng phiên âm quốc tế) hoặc dùng app có phản hồi giọng nói (như Speechling, Elsa Speak cho tiếng Pháp). Ví dụ, nếu bạn từng luyện nói theo phim tiếng Anh, thì giờ bạn có thể làm tương tự với phim Pháp như Lupin hay Call My Agent! để quen nhịp điệu.
Học phát âm tiếng Pháp nhờ ngôn ngữ mẹ đẻ
Trong tiếng Việt hiện đại, chúng ta bắt gặp rất nhiều từ mượn có nguồn gốc từ tiếng Pháp (cà phê, ô-tô, xe buýt, ban-công, ăng-ten, …). Vì vậy, cá nhân mình thấy cách phát âm của tiếng Việt sẽ giúp các bạn hình dung dễ hơn về cách phát âm của tiếng Pháp.
Đầu tiên, chúng ta có các chữ cái a (a), b (bờ), c (cờ), d (dờ), f (ép-ph), k (ka), o và ô (ô), ph (phờ), t (tờ), v (vờ), gn (nhờ) phát âm rất giống tiếng Việt. Tiếp theo, khi ghép âm để đọc thì những phụ âm b, c, d, k, l, m, n, p, r, t, v sẽ ghép với các nguyên âm và đọc giống tiếng Việt. Theo quy tắc đó, ta sẽ có ba, ca, da, ka, la, ma, na, pa, ra, ta, va phát âm giống tiếng Việt. Tóm lại, quy tắc phát âm gần giống nhau giữa hai ngôn ngữ sẽ giúp chúng ta nhớ mặt chữ tiếng Pháp tốt hơn trong một đến hai tuần đầu mới học.
Luyện tập dần để phát âm đúng chuẩn tiếng Pháp
Theo kinh nghiệm của mình, học phát âm tiếng Pháp sẽ ‘dễ thở’ hơn học phát âm tiếng Anh vì phát âm tiếng Pháp có ‘quy tắc’. Khi học phát âm, chúng ta chắc chắn sẽ gặp một số trường hợp ngoại lệ tuy nhiên phần lớn từ vựng đều được phát âm theo ‘quy tắc phát âm tiếng Pháp’. Vì vậy, chúng ta có thể đọc được rất nhiều từ mới dù không hề biết phiên âm hoặc ý nghĩa.
Chúng ta có rất nhiều phương pháp để luyện phát âm chuẩn tiếng Pháp. Với mình, Youtube đương nhiên là nguồn tài nguyên vô cùng rộng lớn để mình kết hợp luyện phát âm và luyện nghe tiếng Pháp. Những video dạy phát âm bằng tiếng Pháp giúp mình biết cách để khẩu hình miệng, đặt lưỡi cũng như bật hơi sao cho đúng. Nhờ đó, việc luyện nghe tiếng Pháp của mình cũng dễ dàng hơn.
Xem thêm :
TÀI LIỆU LUYỆN PHÁT ÂM TIẾNG PHÁP HIỆU QUẢ
“BỎ TÚI” 07 MẸO ĐỂ PHÁT ÂM CHUẨN TIẾNG PHÁP
Tạm kết
Khi mới bắt đầu chuyển từ tiếng Anh sang học tiếng Pháp, phát âm tiếng Pháp chính là thử thách lớn nhất của mình do hai ngoại ngữ có hình thức khá giống nhau. Do đó, khi học phát âm tiếng Pháp, mình học và nắm thật chắc những quy tắc phát âm tiếng Pháp, tránh đọc theo thói quen phát âm tiếng Anh khi gặp những từ giống nhau. Ngoài ra, mình cũng tận dụng thêm nguồn tài nguyên lớn từ Youtube để luyện phát âm sao cho đúng và chuẩn hơn. Chuyển từ tiếng Anh sang học tiếng Pháp có thể sẽ hơi khó khăn trong thời gian đầu. Tuy nhiên, khi chúng ta quen dần với tiếng Pháp thì vốn tiếng Anh sẵn có chắc chắn sẽ giúp quá trình học tiếng Pháp dễ dàng hơn rất nhiều.
Việt Hà – Việt Pháp Á Âu
—————————————————————————————————————
Để được tư vấn về du học Pháp, xin học bổng du học Pháp và học tiếng Pháp, mời các bạn liên lạc với Việt Pháp Á Âu thông qua địa chỉ liên hệ sau:
CÔNG TY TƯ VẤN GIÁO DỤC VÀ PHÁT TRIỂN HỘI NHẬP VIỆT PHÁP Á ÂU
Hotline : 0983 102 258
Email : duhocvietphap@gmail.com
Website : vietphapaau.com
FanPage : www.facebook.com/duhocvietphapaau/
Địa chỉ :
– CS1 – Phòng 1702, Tòa nhà A1, Đường Nguyễn Cơ Thạch, Mỹ Đình, Nam Từ Liêm, Hà Nội
– CS2 Shophouse V7-A03 The Terra An Hưng, Hà Đông, Hà Nội
